Kurkuma, (Surinaams-Nederlands) koenier, (Indisch-Nederlands) koenjit, Indiase geelwortel, en vroeger ook tarmeriek genoemd, is een specerij gewonnen uit de plant Curcuma longa.
Kurkuma een belangrijk ingrediënt in kerriepoeders en Indiase masala’s.
Voeg kurkuma toe aan bonen, kip, eieren, sauzen, soepen, vis, vlees, rijst en spinazie. Kurkuma geeft gebakken vlees, kippenblokjes en aardappelen een mooie korst. In de Noord-Afrikaanse keuken wordt kurkuma veel gebruikt bij lamsvlees en groentenschotels.
Koenjit (kunyit) is de van oorsprong Maleise naam van de specerij. Het wordt gemaakt van de wortel van de plant. Het is een vast bestanddeel van kerriepoeder (curry) en geeft hieraan zijn gele kleur (die ook de bijnaam Indische saffraan verklaart). De specerij is mild bitter van smaak. Het merendeel van de kurkuma-oogst komt uit India.
Kurkuma heeft een zeer duidelijk aroma. Het is een van de meest gebruikte ingrediënten in currygerechten en zorgt voor smaak en kleur.
Handen met kurkuma gekleurd voor een hindoestaans festival
Gemalen kurkuma is vooral een gele kleurstof om andere kruiden en gerechten te kleuren. Het wordt bijvoorbeeld wel aan rijst toegevoegd om deze een gele kleur te geven.
Het kan ook worden gebruikt als kleurstof voor inkt.
Papier dat in een oplossing met kurkuma gedrenkt en vervolgens gedroogd is, wordt wel als reagens gebruikt om de aanwezigheid van een base (alkali) aan te tonen. Het krijgt bij aanwezigheid van alkalische stoffen een bruinrode kleur. Het omslagpunt ligt ongeveer bij een pH van 8-9.
Medicijn
Onderzoek heeft uitgewezen dat kurkuma de werking van geneesmiddelen beïnvloedt.
Kurkumapoeder wordt in India traditioneel gebruikt voor de behandeling van wondjes en schrammen. In 1995 werd in de VS een patent toegekend aan de Universiteit van Mississippi op een wondbehandelingsmiddel gebaseerd op kurkuma. Dit patent werd het jaar daarop aangevochten door de Indiase Council of Scientific & Industrial Research en ingetrokken. De reden hiervoor was niet het eeuwenoude gebruik van kurkuma, maar het feit dat dat gebruik eerder beschreven was in een wetenschappelijk tijdschrift.
Gebruik kurkuma/curcuma voor de gezondheid
De gezonde bestanddelen van kurkuma komen het beste vrij als men het gebruikt tezamen met met zwarte peper. Dus steeds als u Kurkuma gebruikt meng dit dan met een klein beetje zwarte peper, u kunt dit desgewenst ook nog mengen met wat olijfolie, voor meer informatie over onze olijfolie. De aanbevolen hoeveelheid kurkuma bedraagt maximum 3 gram per dag.
Kurkuma wordt in Azië niet alleen gebruikt om rijst mee te kleuren, maar wordt ook verondersteld te werken als medicijn tegen allerlei ziektes, zoals trombose en hersenaandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer en Parkinson.
Onderzoek aan de Rhodesuniversiteit in Zuid-Afrika heeft wel de werking van het kruid bevestigd in de binding van zware metalen. Sheril Daniel deed onderzoek naar curcumine, één van de drie ontstekingsremmende stoffen die veel in geelwortel voorkomen. Hij constateerde bij ratten dat curcumine de hersens beschermt tegen beschadiging door cyanide, lood en cadmium. De stof bindt zich aan deze giftige verbindingen voordat die schade kunnen toebrengen in de hersenen. Daniel denkt dat door het veelvuldige gebruik van koenjit in Indiase gerechten Alzheimer in India nauwelijks voorkomt.
Ingrediënten:
kurkuma (Curcuma longa L.)
VOEDINGSWAARDE ANALYSE PER 100 GRAM KURKUMA GEMALEN
Natriumgehalte* : 38 mg
Totaal eiwitgehalte : 7,83 gram
Plantaardig eiwit : 7,83 gram
Totaal vetgehalte : 9,88 gram
Enkelvoudig onverzadigd vet : 1,66 gram
Meervoudig onverzadigd vet : 2,18 gram
Verzadigd vet : 3,12 gram
Totaal koolhydraatgehalte : 64,93 gram
Voedingsvezel : 21,10 gram
Energetische waarde : 422 kCal/ 1.772,4 kJ
Kurkuma
curcuma
koenjit
kunyit
turmeric
geelwortel